Het project van de Provincie Zuid-Holland en de stichting VEEN (thans Stichting 12 Reeuwijkse Plassen), de zogenoemde gebiedsdeal, is beëindigd en BLR heeft de toegezegde subsidie inmiddels ontvangen. De subsidie vormde een bijdrage voor de werkzaamheden aan de eilanden in Elfhoeven, die BLR in de afgelopen jaren heeft laten uitvoeren.
In maart 2023 is Wick Kranenburg teruggetreden als voorzitter van BLR en in zijn plaats is Jan de Jong gekomen. Onze secretaris Margriet Hatenboer heeft haar werkzaamheden voor BLR eveneens beëindigd en Tinny Beekman is haar opgevolgd als secretaris van BLR.
Nu diverse eilanden in de plas Elfhoeven zijn opgeknapt met subsidies van Provincie en VEEN in het kader van de gebiedsdeal, is het tijd om de overige eilanden aan te pakken. BLR heeft besloten om deze in één keer aan te pakken en heeft GSN de opdracht verleend om de resterende eilanden 3 t/m 7 en 12 een fikse opknapbeurt te geven. Er is een bedrag mee gemoeid van bijna twee ton. GSN is in oktober begonnen met de uitvoering. De werkzaamheden zijn vanaf de oever goed te volgen.
In verband met de aanwezigheid van meeuwen op de eilanden in de plas Elfhoeven heeft BLR diverse maatregelen genomen om het aantal meeuwen terug te brengen. Zo is een eiland voorzien van een net en zijn andere eilanden geheel of gedeeltelijk gemaaid. Overigens is gebleken dat de meeuwen een specifieke voorkeur hebben voor bepaalde eilanden. Er zijn ook eilanden waar geen of nauwelijks meeuwen zijn, hoewel de eilanden geschikt zijn om te nestelen. Door de stringente wetgeving op het gebied van natuurbeheer zijn er niet veel mogelijkheden. Meeuwen staan op de rode lijst en zijn daardoor een beschermde soort.
Na eiland 21 is nu eiland 13 in de plas Elfhoeven door GSN opgeknapt. Voor het opknappen van diverse andere eilanden is een beroep gedaan op de provinciale Gebiedsdeal. De aanvraag is medio juli 2019 ingediend.
Na eiland 19 is nu eiland 21 opgeknapt door GSN.
Het gaat om het aanbrengen van een grondmengsel en beplanting. Eerst wordt zwaar doek aangebracht en bevestigd aan de palen met een gording om uitspoelen te voorkomen. Na het aanbrengen van het grondmengsel wordt de strook grond beplant met Gele Lis, Pittebies en Zegge, waardoor de grond wordt vastgehouden. De werkzaamheden zullen afgerond zijn voor het broedseizoen van 2018.
De provincie heeft een Uitvoeringsprogramma Groen.
Doel is om projecten op het gebied van recreatie en toeristische ontwikkeling in samenhang met natuur en agrarische activiteiten te laten realiseren door gemeenten en andere rechtspersonen. Voor projecten voor een regio of gebied wordt de naam Gebiedsdeal gebruikt. Stichting VEEN heeft met de Provincie een gebiedsdeal gesloten voor de Reeuwijkse Plassen. In het kader daarvan zijn de eilanden 15, 16 en 17 in de plas Elfhoeven grondig opgeknapt in 2017. Zo zijn nieuwe palenrijen aangebracht, grond en beplanting. Om de meeuwen te ontmoedigen om te nestelen en te broeden zijn de eilanden uitgevoerd met een soort vijver in het midden, zodat er minder land per eiland beschikbaar is om te nestelen. De eilanden 16 en 17 zijn nu verbonden door een palenrij.
De laatste jaren is er veel veranderd in en rond de plas, deels door het vele werk van het Hoogheemraadschap en deels door het werk aan de vele eilanden die deze plas rijk is.
Met dat laatste komt ook BLR in beeld die tot doel heeft de eilanden voor de toekomst te consolideren. Dat kan alleen maar door de hoge beplanting eraf te halen en te stimuleren dat er een natuurlijke, lage beplanting komt. Zonder deze maatregelen zou het specifieke karakter van de Elfhoevenplas, de vele eilanden, geheel verdwijnen. Helaas blijkt dat meeuwen aan te trekken die voordien elders verbleven, hetgeen voor een ieder vervelend en niet wenselijk is. Maar tegenhouden kunnen we het niet. Dat neemt niet weg dat de Stichting het probleem serieus neemt en zich bezint op maatregelen.
Wat we gaan proberen is om binnen de wettelijke kaders (Flora- en Faunawetgeving) de meeuwen af te schrikken. Het is echt uitproberen, monitoren en bijschaven. De eerste maatregelen die nu, op twee eilanden, genomen gaan worden zijn het gebruik van paaltjes, latten, linten en ander afschrikkingsmateriaal. Hiervoor is het wel nodig eerst het maaiprogramma uit te voeren. Het ontbossingsprogramma wordt tot nader order opgeschort.
Eiland 19 in plas Elfhoeven is in opdracht van BLR door Loon- en hoveniersbedrijf Glad Strak en Netjes (GSN) opgeknapt en kan weer jaren mee.
In 2014 worden de eilanden 5,6, 12 en 15 geconserveerd door LOP Rietgors. Onder conserveren wordt verstaan de fase waarin alle bomen en struiken gekapt worden en een beschoeiing wordt aangelegd met takkenbossen van wilgentenen. Dit jaar worden op alle beheerobjecten van BLR bordjes aangebracht met de tekst “niet betreden” en “eigendom van de stichting BLR”. Op deze manier wordt aan passanten duidelijk gemaakt dat de (ei)landen niet toegankelijk zijn.
De nieuwe doorvaarbare stuw in de plas Klein Vogelenzang, een van Reeuwijkse Plassen, is helemaal klaar. Hoogheemraad Hans Schouffoer van het hoogheemraadschap van Rijnland nam de stuw op donderdag 4 juli officieel in gebruik.
De nieuwe stuw is onderdeel van een omvangrijk project om de waterkwaliteit en de ecologie in de Reeuwijkse Plassen te verbeteren. De doorvaarbare stuw gaat ervoor zorgen dat er geen voedselrijk water uit de omliggende plassen naar Klein Vogelenzang kan stromen. Voedselrijk water zorgt voor een forse groei van algen en algen maken het water troebel. Door de toevoer van voedselrijk water te stoppen, wordt het water op termijn dus helderder. Hierdoor neemt de diversiteit aan planten en dieren toe. De nieuwe stuw is eenvoudig vanaf een boot te bedienen.
Het Hoogheemraadschap Rijnland werkte sinds het najaar van 2013 aan de stuw. De stuw is onderdeel van een bijzondere combinatie van maatregelen die het hoogheemraadschap neemt om de waterkwaliteit en ecologie in Klein Vogelenzang te verbeteren. Zo doet Rijnland ook een proef met het baggeren van slib in de plas. Want ook in slib zitten veel voedingsstoffen voor de algen die het water troebel maken. Verder heeft Rijnland 1 kilometer natuurvriendelijke oever in het gebied aangelegd. De komende jaren worden de effecten van deze maatregelen gemonitord.
Meer informatie op www.rijnland.net/kleinvogelenzang
Bij de inspectie in het voorjaar van 2013 is gebleken dat Eiland 19 in de plas Elfhoeven in een veel slechtere onderhoudstoestand verkeerde dan verwacht.
BLR heeft een specifiek onderhoudsplan voor het eiland opgesteld om de kwaliteit te verbeteren. BLR heeft aan Loon- en hoveniersbedrijf Glad Strak en Netjes (GSN) opdracht verleend om eiland 19 in de plas Elfhoeven op te knappen.
De werkzaamheden zijn onlangs begonnen. Het gaat om het aanbrengen van een grondmengsel rondom van circa 70 meter. Eerst wordt zwaar doek aangebracht en bevestigd een de gording van de palen om uitspoelen te voorkomen. Vervolgens wordt de strook grond beplant met Gele Lis, Pittebies en Zegge, waardoor de grond wordt vastgehouden. De werkzaamheden zullen afgerond zijn voor het broedseizoen.
Het Hoogheemraadschap Rijnland is begonnen met het aanleggen van een klepstuw in de plas Klein Vogelenzang.
BLR is eigenaar van het Verwaal-eilandland in de zuidwesthoek van de plas. Rijnland heeft BLR verzocht mee te werken aan de aanleg van de klepstuw om de invoer van voedselrijk water te beperken. De partijen hebben een overeenkomst gesloten, waarbij aan Rijnland een opstalrecht is verleend om de aanleg mogelijk te maken. Het aanleggen van de klepstuw is een van de drie maatregelen in Klein Vogelenzang van Rijnland om tot een betere waterkwaliteit te komen.
Eerder zijn al natuurvriendelijke oevers aangelegd en in 2014 wordt de plas gebaggerd. Het baggerschip ligt al klaar, maar kan nog niet door de klepstuw en moet daarom om het Verwaal-eiland heen. Hiervoor moet een klein stukje van het eiland worden afgehaald en weer worden aangebracht. Rijnland en BLR hebben hier overeenstemming over. Na uitvoering van de maatregelen zal de situatie in de plas worden gemonitord. Meer informatie op www.rijnland.net/reeuwijkseplassen.
De laatste zaterdag van de maand augustus staat Reeuwijk-Brug sinds jaren in het teken van een jaarmarkt. Vroeger heette het Waterspektakeldag, tegenwoordig Bruisend Reeuwijk.
Een aantal stands was door de gemeente gehuurd ten behoeve van al díe organisaties die het goed menen met de huidige- en toekomstige staat van het plassengebied. Zij werken samen onder de paraplu van het OTRP (Overlegplatform Toekomst Reeuwijkse Plassengebied).
Onze stichting heeft dankbaar gebruik gemaakt van de geboden mogelijkheid om op die manier wat meer bekendheid te geven aan het doel van de stichting BLR. We hadden mooie borden met daarop foto's en tekst van en over onze eilanden en ook waren er in onze kraam puzzelstukken te verkrijgen die, gecombineerd met de stukken uit de andere kramen van o.a .Rijnland en Staatsbosbeheer, tezamen een mooi plaatje opleverden van het hele plassengebied. Ook was in onze stand aanwezig een vertegenwoordiger van het LOP, (onze "huisaannemer"), die vragen kon beantwoorden over bijv. de juiste manier van beschoeiingen maken. Tot onze grote vreugde hebben we menig passant tekst en uitleg kunnen geven over het nut van onze stichting!
De Stichting BLR beheert momenteel twintig "landschapselementen", grotendeels eilanden in diverse Reeuwijkse plassen, maar ook verscheidene oeverlandjes.
Sinds een paar jaar is het Hoogheemraadschap van Rijnland bezig met het project "Schoon en Mooi", waarmee het waterschap hoopt de waterkwaliteit te verbeteren door onder meer het creëren van natuurvriendelijke oevers. Tot onze vreugde kwamen drie van onze beheersobjecten in aanmerking voor het project "onderhoud" van het Hoogheemraadschap, waardoor van die drie landschapselementen de oevers gaan worden onderhouden door het hen. Vorig jaar mei tekenden de Stichting BLR en het Hoogheemraadschap van Rijnland daartoe een overeenkomst. Dat ontneemt de Stichting BLR niet de verplichting ook die landschappen te blijven onderhouden, het Hoogheemraadschap onderhoudt uitsluitend de oevers tot één meter op het land.
Daarnaast hebben we inmiddels ook een overeenkomst getekend voor het project "aanleg" van Rijnland, waar een tweetal oevers in bezit van de stichting in aanmerking komt en een derde op de reservelijst staat. Van alle elementen die de Stichting BLR beheert is het aantal in de plas Elfhoeven wel het grootst, het is ook daar dat we het eerst begonnen zijn met het "kaalhalen" van drie eilanden, voor veel mensen even schrikken, maar noodzakelijk om ze te behouden voor de toekomst. We zijn benieuwd hoe de vegetatie zich daar gaat ontwikkelen. Gaat het uit zichzelf mooi worden of moeten we de natuur een handje gaan helpen d.m.v. aanplant van gebiedseigen gewassen? De tijd zal het leren...
“We moeten het karakter van het Reeuwijkse plassen behouden” Interview met Wick Kranenburg - voorzitter Stichting BLR.
“Te koop”. Wick Kranenburg zag het bordje op een eiland staan toen hij enkele jaren geleden met zijn sloep over de plassen voer. “Ik vond het een mooi stukje natuur, al was er flink wat onderhoud aan de oevers nodig. Mijn vrouw en ik hebben meteen besloten het gebiedje te kopen. Daarna ben ik gaan uitzoeken welke subsidies er zijn voor het behouden van natuur. Daar moet je heel wat tijd en doorzettingsvermogen voor hebben!” En dat heeft Wick. Hij heeft zelf het plan voor het opknappen van de oevers gemaakt. Een aannemer heeft bomen en struiken afgezaagd en de oevers beschermd met palen en doek. “Het riet staat er nu heel goed bij. Een deel is niet gelukt, dat gaat Rijnland nu doen.”
De kennis over de subsidies kwam opnieuw van pas toen Wick met een aantal dorpsgenoten de Stichting Beheer Landschapselementen Reeuwijkse Plassengebied (Stichting BLR) oprichtte. Deze stichting heeft landtongen en eilanden van de gemeente overgenomen, met als doel de natuur en het karakter van het plassengebied te behouden. “Al deze gebieden hebben achterstallig onderhoud aan de oevers”, vertelt Wick. “Als er niets gebeurt, verdwijnen ze.” De stichting moet een plan maken voor het onderhoud. "Het geld dat wij van de gemeente hebben gekregen, is daar niet voldoende voor. Daarom hebben we ons bij het Hoogheemraadschap van Rijnland aangemeld. We hebben inmiddels een overeenkomst gesloten over het beheer van de oevers die we in het verleden hebben opgeknapt. Het Hoogheemraadschap gaat het onderhoud op zich nemen. Ook gaan zij nieuwe natuurvriendelijke oevers maken op kansrijke plaatsen. Ook voor zijn eigen stukje grond heeft Wick een overeenkomst gesloten. “Het Hoogheemraadschap gaat het slechte deel van de oever opnieuw aanpakken. Daarna zorgen zij ook voor het beheer. Daar ben ik blij mee: Zij onderhouden mijn oever op een goede manier en ik hoef er niets voor te betalen.”
Hoewel Wick blij is met de plannen van het Hoogheemraadschap, maakt hij zich over twee dingen zorgen. “Zij onderhouden alleen oevers op kansrijke plaatsen. Dat begrijp ik wel, zij moeten hun geld efficiënt besteden. Kansarme oevers, die veel golven te verduren hebben, vallen buiten de boot. Ook die moeten we behouden, anders gaat alsnog een deel van dit mooie gebied verloren.” Het tweede zorgpunt gaat over de baggerproblematiek. “Het effect van natuurvriendelijke oevers komt pas echt uit de verf als er minder slib in het water zit. Daar moet ook wat aan gebeuren!” Waterkwaliteit, van plas tot website...
